Endüstriyel yemek sektörü gıda ihracatına kontrol istiyor

– Dövizdeki gerilemeyle birlikte kamuoyunda mevcut fiyatların aşağı inmesi yönünde bir beklenti oluştuğunu belirten Bursa Yemek Sanayicileri Derneği (BUYSAD) Başkanı Coşkun Dönmez, 4 kap yemek fiyatının ekstralar hariç 20 lira bandında olduğunu söyledi. Et ve süt sektöründeki gidişatın, fiyatlandırmalar ve tedarik zincirindeki sıkıntılar nedeniyle kaygı verici olduğuna da dikkat çeken Coşkun Dönmez, “8 Aralık’tan bu yana çiğ sütün tavsiye litre fiyatı 4 lira 70 kuruş olarak uygulanıyor. Ancak Ekim ayı sonu itibarıyla hesaplanan maliyetler üzerinden yapılan güncelleme fiyatı, Kasım ayında yem fiyatlarının yüzde 53 artmasıyla yetersiz kaldı. Böylece 1 litre sütün maliyeti 5,5 lirayı buldu. Beklentimiz dövizdeki düşüşe uygun olarak yem fiyatlarının aşağıya çekilmesidir. Bu sağlanırsa piyasa mevcut maliyetlere adapte olur ve kalıcı olur. Aksi halde çiğ süt yeniden fiyatlanabilir. Çiğ süt artınca yemek sanayicileri olarak bizim maliyetlerimizde artıyor. Yem fiyatları aynı kalırsa da süt üreticileri hayvanlarını kesime gönderir. Bu kez de bizler süt ve süt ürünleri tedarik etmekte zorlanırız. Bu hassas dengelerin iyi ayarlanması önemli” diye konuştu. Dönmez, temel gıda maddelerinde yaşanan arz sıkıntısı nedeniyle bu ürünlere olan talebin tüm dünyada arttığını, Türkiye’de buna ilave olarak dövizde yaşanan yükselme ile birlikte temel gıda maddelerinde ihracatın attığını belirterek, acil olarak temel gıda ihracatının durdurulmasını istedi.

Başkan Dönmez, “İhracatın artması güzel bir şey. Fakat ihraç edilen ürünler arasında un, beyaz et, makarna, sebze ve meyve de var. Tüm dünyada gıda krizi yaşanan bu süreçte hükümetten beklentimiz temel gıda maddeleri ihracatına kısıtlama getirmesidir. Aksi halde gerek hazır yemek sektörü olarak gerekse de tüketiciler bu durumdan oldukça olumsuz etkilenecek” dedi.

Fiyatlar aylık belirlenmeye başlandı

Örnek Yemek Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Abidin Şakir Özen, müşterilerle aylık ve 4 aylık periyotlar halinde anlaşmalar yapmaya başladıklarını belirterek, şunları söyledi: “İki ay önce 18 liraları konuşurken şu anda 4 kap yemek 20 ila 22 lira bandında. En fazla bir aylık fiyat belirliyoruz. Dövizin geri gelmesiyle fiyatların da geri gelmesi düşüncesi vardı ancak açıklanan elektrik, doğalgaz ve enflasyon rakamlarıyla geri gelmesi mümkün değil. Kemiksiz etin kilosu 90 liralara geldi. Dolayısıyla 4 kap yemek için 20-22 lira satış bandı makuldür, ancak onun da ne kadar süreceği belli değil. Firmalarla aylık ve 4 aylık sözleşmeler yapıyoruz. Bir geçiş dönemi yaşıyoruz. Müşterilerle karşılıklı görüşerek uzlaşabiliyoruz. Türkiye’den ithalatta fiyat avantajı çok fazla. Üretici de yurt dışına satışı avantajlı görerek ihracata yöneliyor ve iç piyasadaki fiyatlar artıyor. Gıdanın yurt dışına çıkışı daha kontrollü hale getirilmeli.”

“4 kap yemek lüks haline geldi”

Referans Grup Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yusuf Yarar, girdi maliyetlerindeki artışın ani ve hızlı yükseldiğini ifade ederek, fiyat artışları nedeniyle firmaların çalışanlarına verdikleri 4 kap yemeğin de lüks haline gelmeye başladığını vurguladı. Dünyada gıda arzıyla ilgili yaşanan ciddi bir sorun olduğuna işaret eden Yarar, “Gıda ürünlerinin ihracatı bu noktada kısıtlanmalı. Özellikle et ithalatında da sıkıntılar yaşanıyor. Kilogram fiyatı 5.4 dolara yükseldi. Yurt dışında da yüksek fiyatlar var. Fiyat artışları nedeniyle 4 kap yemek, hatta et yemekleri fabrikalar için lüks haline geldi” değerlendirmesini yaptı.