YEKDEM’de yeni fiyat ve süre uzatımı olsun

Biyokütle ve biyogaz elektrik santrali yatırımlarında artan maliyetler ve yeni YEKDEM fiyatlarının maliyetleri karşılamaması yatırımcısını zora sokuyor. 30 Haziran 2021 sonrası devreye giren ve belirlenen yeni YEKDEM fiyatları ile girdi maliyetlerinin yüksek olduğunu ifade eden Biyokütle ve biyogaz elektrik santralleri (BES) yatırımcıları, bu durumun sürdürülebilir olmadığını aktarıyor.

2020 yılında üretim lisansı alan bu BES’lerin belirlenen tarihlerde santrallerini tamamlamayı hedeflediğini bildiren BES yatırımcıları, “Ancak pandemiyle birlikte sokağa çıkma, seyahat kısıtlamaları çalışmalarımızı olumsuz etkiledi. Ayrıca emtia, navlun maliyetlerinin yükselmesi girdi maliyetlerini yukarıya çekti. Bu da belirlenen tarihlere yetişmemizi engelledi. Buna rağmen inşaatını yüzde 70 ilerletmiş ve 30 Haziran 2021sonrası tamamlamış onlarca BES yatırımları mevcut. Bu yatırımcılara eski YEKDEM tabi olarak ilave süre verilmeli. Aksi takdirde, milyon dolarlık yatırımlar duracak ve kısmi bitirenler ayrıca 30.06.2021 sonrası devreye girenler ise iflas edecek” diyor.

YEKDEM’e yetişemeyen 29 adet BES bulunuyor

Yeni YEKDEM fiyatı ile girdi/yakıt maliyetinin yüksek olduğunu ifade eden sektör temsilcileri, BES’lerin yapılabilirliğinin de tehlikeye düşeceğini vurguluyor. İnşaatını tamamlamış ancak 30 Haziran 2021 tarihine kadar eski YEKDEM’e yetişemeyen 134,05 MW kurulu gücünde 13 adet santralin olduğunu söyleyen BES yatırımcıları, diğer yandan inşaatına başlamış ancak 30 Haziran 2021 tarihine kadar eski YEKDEM’e yetişemeyen 253,18 MW kurulu gücünde 29 adet BES’in bulunduğunu belirtiyor.

Eski fiyat 13,3 cent, yeni fiyat 6 cent

Sektörde yeni YEKDEM kapsamında 1 Temmuz 2021 ile 31 Aralık 2025 arasında devreye girecek YEK belgeli santrallerde üretilen elektrik için 10 yıl boyunca alım garantili TL fiyat uygulanacak ve bu santrallerde yerli ekipman kullanılması halinde de 5 yıl boyunca ek yerli katkı desteği verilecek. Ancak BES’lerin 30 Haziran 2021 işletmeye girmesi halinde geri dönük 01.01.2021 itibaren 10 yıl boyunca 13,3 cent/kWh alınırken 01.07.2021 itibaren 10 yıl boyunca güncel kurla 3,6 cent/kWh karşılığı TL alınacak.

Biyokütle yakıt maliyetleri arttı

BES’lerin 3,6 cent/kWh fiyattan zarar edeceğini belirten sektör temsilcileri, “En büyük gerekçesi yatırım tutarları ve biyokütle yakıt maliyetin yüksek olması. Bir ton biyokütle yakıt maliyeti 33 dolar. Tesise gelen yakıtların hazırlama ve elleçleme maliyetleri de yaklaşık olarak 8 dolar/ton mertebelerinde olup toplam maliyet ton başına 40 dolar. 10 MW kurulu gücündeki bir tesisin yüzde 80 kapasite faktörü ile yılda 8 bin saat çalışarak 97 bin 600 ton/yıl biyokütle bertarafın maliyeti yıllık 3.9 milyon dolar. Basit şekilde hesap yapıldığında 10 MWe kurulu gücündeki BES yıllık geliri 2.3 milyon dolar. Dolayısıyla tesisin nakit akışı 13 yıl boyunca negatif olacak, yani gelir gideri karşılamayacak. Diğer yandan bu kadar uzun süreli finansman bulmak imkânsız” diyor.

İstihdama katkısı çok fazla

BES’ler üç vardiya olarak çalışan ve her BES’de ortalama 50 kişi ve dolaylı olarak atık/yakıt tedariğinde 50 kişi toplam 100 kişi istihdam ediliyor. Ayrıca bugüne kadar üretim lisansı almış 338 adet BES mevcut olup toplam tam kapasite çalıştıklarında 33 bin 800 kişiye istihdam sağlıyor. Bu yönü ile işsizlik sorununun çözülmesine de katkı sunuyor. Biyokütle yakma santrallerinin esas yakıt kaynağını tarımsal ve ormansal atıklar oluşturduğunu belirten sektör temsilcileri, “Biyokütle yakma santrallerinin ülke ekonomisine, çevreye ve istihdama katma değeri yüksek fayda sağlıyor. Ürettiği elektrik ise yeşil enerji kapsamında. BES’lere verilecek ilave süre kendilerinin 10 yıllık teşvikli satış süresinden gidecek. Hazineye ilave yeni bir yük getirmeyecek.