Limon para etmiyor, ağaçlar kesiliyor

Duygu GÖKSU

Tüm dünya ile birlikte Türkiye’de de genel enflasyon oranını yukarı itecek ölçüde gıda ürünlerinde yüksek oranlı artışlar yaşanırken, limon piyasasında tersine bir seyir gerçekleşiyor. Son bir yılda limon satış fiyatı yüzde 13,7 düştü. Buna karşılık üretim maliyetinin yüzde 300’e varan oranda arttığı belirtiliyor. Limon fiyatlarındaki düşüşler, üreticiyi, limon ağaçlarını kesmeye ya da satmaya yönlendirdi. Limon üreticileri dikildikten 7 yıl sonra meyve vermeye başlayan limon ağaçlarını keserek emeklerini yok etme noktasına geldiler. Bazı üreticiler ise bahçelerini satışa çıkardı.

Birçok bölgede olduğu gibi Türkiye’nin en önemli limon üreticilerinden Ortaca ve Dalaman’da da artan maliyetler ve ihraç pazarlarında yaşanan kayıplar nedeniyle limonlar dalında bekliyor. Ortaca Ziraat Odası Başkanı Salim Çöllü, “Üretim maliyetlerindeki yüzde 300’e varan artışa rağmen limon fiyatı 80 kuruşa kadar düştü, ancak yine de satamıyoruz. Böyle giderse limon ağaçlarımızı kesmeye başlayacağız” dedi. Dalaman Ziraat Odası Başkanı Tevfik Tuncay da, birçok limon üreticisinin bahçesini satışa çıkardığını söyledi.

Bu sezon Ortaca’da limon rekoltesinin 80 bin tona yakın olduğunu söyleyen Çöllü, “Rekolte Dalaman limonuyla birlikte 100 bin tona ulaşıyor. Rekolte iyi olsa da pazar sorunumuz devam ediyor. Limonun kilogram maliyeti 1,5 TL’yi bulmasına rağmen fiyatı 80 kuruşa kadar düştü. Yine de satamıyoruz, limonlarımız dalında kaldı. Türkiye’nin 1 milyon tonluk toplam limon üretimin yaklaşık 120 bin tonu bölgemizde üretiliyor. Geçen sezon rekolte, ortalamadan yüzde 50 daha düşük gerçekleşmişti. Sadece 40 bin ton civarında ürün olmasına rağmen kilogramını 3 TL’den sattık. Ancak pandemiyle birlikte getirilen kısıtlamalar nedeniyle elinde ürün kalan tüccar, bu sene limon almak istemedi” diye konuştu.

İhracat kısıtlaması pazar kaybettirdi

Pandemi nedeniyle geçen yıl nisan ayında, iç tüketimi karşılamak amacıyla limon ihracatına kısıtlama getirilmesi ve ihracatın ön izne bağlanmasının limonda dış bağlantıları kaybettirdiğini söyleyen Çöllü, “2020 yılında kısa bir süreliğine de olsa ihracatın kısıtlanması en büyük pazarlarımızdan biri olan Rusya’yı bize kaybettirdi. Rusya o dönemde ihtiyacını Arjantin ve Mısır gibi ülkelerden karşıladı. Bu yıl kısıtlama olmamasına rağmen ürünümüzü satamıyoruz, pazar payımızı kaybettik. Bu sezon limonlarımız dalında kaldı” şeklinde konuştu.

Üretim maliyetlerindeki yüzde 300’e varan artışa rağmen limon fiyatının 80 kuruşa kadar düştüğünü vurgulayan Çöllü, “2020 hariç son beş yıldır limonu maliyetlerimizin altında sattık. Geçen yıl da rekolte düşük olduğu için limonun kilogramını yaklaşık 3 TL’ye satılmasına rağmen maliyetlerimizi karşılayamadık.Mersinli üreticiler limon ağaçlarını kesmeye başladı, destekleme yapılmazsa biz de aynı yolu izlemek zorunda kalacağız” açıklamalarında bulundu.

“Bahçeler satışa çıktı”

Üreticilerin en büyük sorununun şu anda tüccarın limon almaması olduğunu vurgulayan Tevfik Tuncay da, “Limonda üretim maliyetleri kilogram başına 1,5 TL’yi buldu. Limonun kilogramı 70 – 80 kuruştan bile alıcı bulamıyor. Çiftçi hem borçlandı hem de ürününü satıp borcunu ödeyemiyor. Bölgemizde borçlarını ödeyemeyen birçok üretici bahçesini satışa çıkarmaya başladı” diye konuştu.