Kurumsal problemlerinizi risk yönetimi ile çözün

“Ben, bir işte nasıl başarılı olacağımı düşünmem; o işe neler engel olur, diye düşünürüm. Engelleri kaldırdım mı, iş kendi kendine yürür.”

Atatürk’ün, Hasan Rıza Soyak, Yakınlarından Hatıralar kitabında geçen bir sözüdür. Risk yönetimini bundan daha iyi tarif eden bir tanım bulmak zor. Zaten başardığı işler, karşı karşıya kaldığı riskleri ne kadar iyi yönettiğini de ortaya koymuyor mu?

Şirketlerimiz risk yönetimi kavramını çok dar bir kapsamla mali risklerin yönetimi olarak algılama ve yorumlama eğilimindeler. Oysa risk yönetimi bundan çok daha geniş bir etki ve fayda alanına sahip.

Risk yönetimi şirketinizin amaç ve hedefleri ile süreçlerinde karşı karşıya olabileceği riskleri tanımlamak, analiz etmek ve yönetmek suretiyle, başarılı olmanızı sağlayan bir yönetim aracı. Tabii doğru yorumlanır ve uygulanırsa… Sadece mali değil, mali olmayan diğer tüm süreçlerinizde de etkin şekilde kullanabileceğiniz bir araç. Esasen geleceğe yönelik proaktif bir iş aracı. Bu araçtan yeterince faydalanmadığımız için riskleri ancak krizlere dönüştüğünde fark edebiliyoruz.

“Bunu nasıl göremedik?” kaçan bir fırsatta veya gerçekleşip kayba dönüşen bir risk sonrası yönetim katında karşılaştığımız yaygın bir yakınmadır. En üstten en alt yönetim kademelerine kadar operasyon ile o kadar haşır neşirizdir ki, şöyle bir geriye çekilip risk ve fırsatları görmeye vakit bulamayız.

Risk yönetimi aslında gelecekte yaşanması muhtemel risklerin öngörülmesi, tanımlanması ve bunlara tedbir alınması işidir ancak, eğer doğru bir yaklaşım ile ele alınırsa, kurumsal problemlerinizi de çözmenize katkı sağlar. Nasıl mı?

Örneğin, “büyük istifa” ve “kuşak değişimi” faktörleri ile insan kaynakları yönetiminde turnover yani sirkülasyon sürecinizin arttığını düşünelim. Bu sizin tüm iş stratejilerinizi ve operasyonunuzu tehlikeye atabilecek bir problemdir ve hali hazırda bir sonuç olarak rakamlara yansır. Bu sorunu çözmek için hem stratejik hem de insan kaynakları süreçleriniz özelinde risk yönetiminden faydalanabilirsiniz. Stratejik ve operasyonel risklerinizi belirleyerek, analiz ederek ve bunlara yönelik eylem planları ile yetenekleri bulma, ulaşma, işe alma, geliştirme, aidiyet oluşturma, terfi ettirme, elde tutma ve performanslarını arttırma hedeflerinizi başarabilirsiniz. Riskleri iyi yönetirseniz, turnover azalır.

Diğer bir örnek olarak, müşteri memnuniyetini ele alalım. Müşteri memnuniyet oranınız düşükse, sosyal medya veya diğer platformlardan sürekli ürün veya hizmetleriniz ile ilgili şikayetler alıyorsanız, önemli bir sorunla karşı karşıyasınız demektir. Hız, kalite, satış sonrası hizmet veya farklı sebeplerden kaynaklanan bu sorunlarınızı ortadan kaldırmak için müşteriye dokunan tüm süreçlerinizde risk analizleri yapmalı ve süreçlerinizdeki riskleri tespit edip, bunlara yönelik tedbirleri almalısınız. Şirketinizin müşteriye dokunan süreçlerinde yapacağınız bu risk yönetim çalışması, sorunları tanımlamak ve çözmek için size bir metodoloji sağlayacaktır.

Zor ve maliyetli olan, işler krize döndükten sonra çözüm bulmaktır. Doğru olan kayba dönüşmeden, kriz ortaya çıkmadan riskleri tanımlamak ve kolektif bir çaba ile düşük maliyetli ve inovatif çözümler üreterek bu riskleri yönetmektir. Risk yönetimi iki farklı seviyede yapılmalı; strateji ve operasyon. Strateji seviyesinde organizasyonunuzu etkileyen dış faktörler ve bunların olası tehditlerine odaklanıyorsunuz. Örneğin piyasaya yeni bir rakip girmesi, mevcut rakiplerin birleşmesi veya daha büyük bir oyuncu tarafından satın alınması, makroekonomik koşulların bozulması, siyasi risklerin gerçekleşmesi ve beklentilerin bozulması, yeni kanun ve düzenlemelerin etkileri, finansman noktasında kredi temin edememe, sürdürülebilirlik konusunda toplumsal baskının artması, tedarik zinciri güvenliğinin bozulması, mücbir sebepler, vb. gibi. Riskler iyi yönetilirse, muhtemel problemlerin önüne geçilebilir Operasyon seviyesinde ise iş süreçleriniz özelinde konuya bakıyor ve süreçlerinizdeki operasyonel, riskleri belirliyorsunuz. Bu riskler sizin süreçlerinizi kesintiye uğratabilecek, süreçleri tamamen durdurabilecek, verimsizlik veya darboğaz oluşturabilecek, süreç paydaşlarının hatalı kararlar vermelerine yol açabilecek, varlıklarınızı ve kaynaklarınızı kaybetmenize yol açabilecek sistem veya insan kaynaklı hata, iletişimsizlik, kötü karar, kötü uygulama, hile veya suiistimallerdir. Bu risklerin yasal veya mali sonuçları olabilir, size itibar kaybettirebilir. Stratejik riskler kadar sizi oyun dışında bırakma gücü olmasa da size bir hayli zarar verebilir.

Her iki kategorideki risklerinizi de iyi yönettiğinizde hem mevcut problemlerinizi, hem de gelecekte yaşanması muhtemel problemleri çözdüğünü göreceksiniz. Her zaman belirttiğim gibi, iyi risk yönetimi hem EBITDA’nızı, hem de net karınızı olumlu etkiler.