Gündemleri gıda ve borç krizleri

G-20 ekonomilerinin maliye bakanlarının Endonezya Bali’deki resmi görüşmeleri cuma günü başladı. Ukrayna Savaşı ve Rusya’ya ilişkin gerilimlerin devam ettiği bir süreçte yapılan zirvede G-20 maliye bakanlarının odağı küresel gıda krizi ve parasal sıkılaşma sürecinde daha da belirginleşen borç sorunları. Gıda ticaretindeki aksamalardan gübre üretiminde yaşanan darboğaza, Rusya’nın gıda ve enerji emtialarındaki gücünü bir silah olarak kullanmasından, kriptoparaların finansal sistem için oluşturduğu risklere birçok kritik konu ele alındı. Rus yetkililerin olduğu oturumlarda Batılı bakanların tepkiler de verdiği zirvede, savaşın akutlaştırdığı küresel ekonomik sorunlara çözüm arandı. Savaşın emtia fiyatlarını ve enflasyonu hızlandırması nedeniyle sermaye akışlarında da dalgalanmalar yaşandığı bir dönemde zirvede konuşan ABD Hazine Bakanı Janet Yellen “gelişen piyasaların ve düşük gelirli ülkelerin ‘bazı durumlarda’ sermaye akışı yönetimi ve döviz müdahalelerinden fayda sağlayabileceğini – ancak bu enstrümanların haksız rekabet avantajı sağlamak veya borçların ödemelerini geciktirmek için kullanılmaması gerektiğini” söyledi.

Yellen’dan döviz müdahalelerine ‘koşullu’ yeşil ışık

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, G20 ekonomilerinin maliye bakanlarının bir araya geldiği Bali G20 Zirvesi’nde sıkılaşan mali koşulların gelişmekte olan ülkelerdeki portföy yatırımlarından bir çıkış dalgası tetiklemekte olduğunu ve ülkelerin bu gelişmelere bağlı riskleri yönetebilmek için politika çerçevelerini korumalarının veya güçlendirmelerinin çok kritik öneme sahip olduğunu söyledi. “Bazı durumlarda gelişen piyasaların ve düşük gelirli ülkelerin – parasal, mali ve makroihtidayi önlemlerin yanı sıra – sermaye akışı yönetiminden ve döviz müdahalelerinden fayda sağlayabileceğini” belirten Yellen “Örneğin döviz müdahalesinin haksız bir rekabet avantajı yaratması veya borç ödemelerinin ertelenmesi için kullanılmamalıdır” diye konuştu. Yellen Uluslararası Para Fonu’nun mart ayında yayınladığı “Entegre Politika Çerçevesi”nin ülkelerin politika tercihlerini analiz etmelerine yardımcı olacağını, bu belgede birçok ülkenin yurtiçi hedeflerine ulaşabilmek için kullanabilecekleri geniş bir politika setinin yer aldığını belirtti. Yellen’ın küresel ekonominin karşı karşıya olduğu ekonomik krizin tek sorumlusunun Rusya’nın “zalim ve haksız savaşı” olduğunu söylemesi de Batılı bakanların desteğini aldı. Yellen “ana amaçlarından birinin G20 kreditörlerini – Çin de dahil – borç sıkıntısındaki olan ülkelere ilişkin mali borç yardımlarını nihaileştirmek için çabalamak olduğunu” söyledi.

Zirvenin ev sahibi Endonezya Maliye Bakanı Sri Mulyani Indrawati ise açılış konuşmasında “dünyanın G20 zirvesinde maliye bakanlarından savaş tehdidine, artan emtia fiyatlarına ve düşük gelirli ülkelerin borçlarını ödeyebilmesine yönelik taşma etkilerine bir çözüm bulunmasını umduğunu” söyledi ve şöyle devam etti: “Birlikte çalışamadığımızda bunun ne kadar büyük bir bedel ödettiğinin akut bir şekilde farkındayız. Başta birçok düşük gelirli ülke olmak üzere dünya için insani sonuçları felaket oluyor.” Indrawati G20 üyelerine küresel gıda ve gübre krizlerini çözecek teknik ve somut adımlar atılabilmesi için aralarında köprüler inşa etmeleri çağrısı yaptı.

Endonezya Maliye Bakanı Yardımcısı Wempi Saputra ise cuma günü gerçekleşen görüşmelerin daha verimli olduğunu ve Batılı bazı üyelerin bakanlarının bu sefer Rus yetkililer konuşurken oturumlardan – daha önce yaptıkları gibi – ayrılmadıklarını bildirdi. Batılı yetkililer ise Rusya’nın olduğu ortamlarda G20 toplantılarının hiçbir şey olmamış gibi devam edemeyeceğini dile getiriyordu.

Avrupa Birliği Ekonomi Komiseri Paolo Gentiloni, videokonferans aracılığıyla katıldığı zirvede küresel ekonominin savaş nedeniyle çok büyük bir engelle karşı karşıya olduğunu söyledi. Gentiloni “Küresel görünüme yönelik en önemli risklerin çoğu – artan emtia fiyatları, gıda darboğazları ve uzayan tedarik zinciri aksamaları – Rusya’nın başlattığı bu savaşın nereye evrileceğine bağlı” dedi.

Cumartesi günü de devam edecek 2 günlük zirvede Ukrayna Savaşı’nın küresel ekonomide yol açtığı sorunların nasıl birlikte aşılabileceği masaya yatırılıyor. Zirvenin nihai sonuç bildirgesinde, gıda krizinin, gübre darboğazının, düşük gelirli ülkelerin ödeyemedikleri borçlarına ilişkin G-20 kreditörlerinin kararlaştıracağı borç yarımları, müzakereleri devam eden uluslararası vergilendirme şemalarına ilişkin uzlaşılar ve çok kutuplu bir dünyada işbirliğini sürdürebilmenin yollarına ilişkin mesajlar yakından izlenecek.