Rusya-Ukrayna savaşı TMO’nun maliyetini ton başına 100 dolar artırdı

Dünya buğday fiyatları son 14 yılın en yüksek seviyesini görürken, ithal ettiği buğdayı iç piyasaya sübvansiyonlu olarak satan Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) maliyeti de olağanüstü yükseldi. Dünyanın en önemli buğday üreticileri olan Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş birinci haftasını doldururken, bu ülkelerden gemi çıkışlarının durması dünya fiyatlarını olduğu gibi Türkiye’nin buğday maliyetini de ciddi ölçüde artırdı.

Geçen yıl hasat döneminden bu yana düzenlediği 8 ihalede 2.3 milyon tonluk alım yapan TMO, dün 9’uncu ihale kapsamında teklifler aldı. Ancak Rusya ve Ukrayna’dan gemi çıkışlarının durunca, ihaleye sadece Türkiye’deki antrepolarda ürünü bulunanlar teklif verdi. Bu durum ise 435 bin tonluk ihaleye gelen tekliflerin 360 bin tonda kalmasına yol açtı.

DÜNYA’nın edindiği bilgilere göre bu teklifler 408 dolar ile 517 dolar arasında değişti. Nihai tekliflerin ortalama fiyatının ise 445 dolar civarında olduğu öğrenildi. TMO’nun bu fiyattan alım yapıp yapmayacağı veya toplam alım miktarının ne kadar olacağı henüz netleşmedi. Ancak oluşan nihai ortalama fiyat üzerinden alım yapması halinde, bundan önceki son ihalede 347 dolara alım yapan TMO’nun ton başına maliyeti yaklaşık 100 dolar artmış olacak.

Alman ve Fransız buğdayının da maliyeti yüksek

Aynı zamanda Türkiye’nin en çok buğday ithalatı gerçekleştirdiği Rusya’dan 24 Şubat’tan bu yana yükleme yapılmıyor. Ukrayna’dan ise bir süredir hiçbir geminin çıkışına izin verilmiyor. Bu ülkelere alternatif olan Fransa’da 400 dolar olan FOB fiyatı Almanya’da ise 425 dolar civarında. Navlunun da eklenmesiyle bu ürünlerin maliyetinin 470 doları bulacağı ifade ediliyor. DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklar, fiyatın bu seviyelerde kalmasının kısa vadede çok mümkün görülmediğini belirtiyorlar.

Rus buğdayında fiyat düşüşü beklenmiyor

TMO tarafından en son yapılan buğday alım ihalesinin tonu 347 dolar olduğunu kaydeden Taban Gıda Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Hasan Hacıhaliloğlu, dün yapılan ihalede buğdayın tonuna 410 dolar ile 517 dolar arasında fiyat verildiğini aktardı. Ortalama olarak buğdayın tonunu yaklaşık 450 dolara denk geldiğini ifade eden Hacıhaliloğlu, “Bu fiyatlar genel müdür tarafından daha onaylanmadı. Dünyada buğday fiyatlarının arttı, ancak Rusya’da fiyatlar dünya ortalamasının altında bulunuyor ve fiyatlarda düşüş beklenmiyor. Hazirana kadar Rusya’dan 8 milyon ton buğdayın satış yapılması bekleniyor. Rusya bunu bir şekilde başka ülkeler üzerinden elden çıkaracaktır. Ukrayna’da ise savaştan önce satışa hazır 6 milyon ton buğday vardı. Ukrayna’da limanlar kullanılmadığı için oradaki buğdayın yağmalanması veya yakılması gibi riskler bulunuyor” dedi.