KOBİ’lerin uzun vadeli finansman sorunu var

Mehmet KAYA

Dünya Bankası, Türkiye Ekonomi Monitörü: Dalgalar Arasında Yön Bulmak başlığını taşıyan raporunda, makro ekonomi yanında firmaların da küresel ve yerel risklerle karşı karşıya bulunduğunu vurguladı. Geneli itibariyle riskleri ön plana çıkaran raporda, bazı alanlarda politika önerilerine de yer verildi.

Bankalar KOBİ’ye mesafeli

Türkiye’deki KOBİ’lerin uzun vadeli finans sorunu olduğu belirtilen raporda, sistemin banka ağırlıklı olduğu ve bankaların da KOBİ’lere TL cinsinden uzun vadeli finansmana mesafeli durduklarına işaret edildi. Raporda, “Finansal sektör varlıklarının yüzde 90’ı bankalarca oluşturuluyor. Sigorta ve emeklilik fonları yüzde 2’şer pay alıyor. Finansal sistem, özellikle yerel para birimi cinsinden uzun vadeli finansman oluşturmada kronik bir sıkıntı yaşıyor” denildi.

Çeşitli alanlarda KOBİ’lerin uzun vadeli finansman sağlayabileceği belirtilen çalışmada, bunlar arasında ilk olarak yeşil kredilerin geldiği, firmaların yeşil ekonomi dönüşümlerinin bankalarca uzun vadeli olarak desteklenebileceği vurgulandı.

Teminat sorununa çare

KOBİ’lere yönelik uzun vadeli finansman araçlarının menkulleştirilerek sermaye piyasası aracı haline dönüştürülmesinin bir yol olabileceği belirtilen raporda, böylece bankaların da daha istekli hale geleceği kaydedildi. KGF’nin KOBİ’lerin teminat sorununa çare olan kurumlardan biri olduğu belirtilen çalışmada, sermaye piyasalarının uzun vadeli finansmanda kullanımı için, “KOBİ finansmanı temelli sermaye piyasalarının kullanımı teşvik edilebilir ancak bunun için düzenleyici çerçeve yapılmadı. Sermaye piyasalarının açıklama ve yönetişim standartları KOBİ’lerin bu alana erişmesini zorlaştırıyor” denildi.

Buna karşılık yine de doğrudan finansman modelleri kullanılabileceği, buradaki araçların menkulleştirilmesinin mümkün olduğu belirtilen raporda “KOBİ’lerin doğrudan ve dolaylı erişebileceği bazı finansal çözümler bulunabilir. KOBİ kreditörlerince yapılacak alacaklara dayalı sermaye piyasası aracı ihraçları, KOBİ kredisi menkul kıymetleştirme ve KOBİ yapılandırılmış senetleri kullanılabilir” ifadeleri yer aldı.

Yenilikçi çözümler için…

Doğrudan finansman olarak, alacaklara dayalı, krediye dayalı borçlanma ve menkul kıymet satışı imkanlarına dikkat çekilen araştırmada öz sermaye, risk sermayesi ve kitle fonlamasının KOBİ’lerce kullanılabileceği vurgulandı. Bu yenilikçi çözümler için, makroekonomik yapı, öz sermaye finansmanında yatırımcı ve ihraççı tarafl arının yönetişim sorunları, ifl as rejiminin zorluğu gibi unsurların engelleyici faktör olduğunun altı çizildi

“Tasarruf havuzu büyütülmeli”

KOBİ finansmanına yönelik alternatif kaynak olarak emeklilik fonlarının görüldüğü belirtilen Dünya Bankası raporunda, ölçek yaratılabilmek için Türkiye Varlık Fonu’nun kamu sigorta şirketlerini birleştirdiği hatırlatıldı. Raporda, “Emeklilik fonlarının yatırım fonlarıyla birlikte toplam büyüklüğü GSYH’nin yüzde 6’sı düzeyinde. Bununla birlikte, daha bütüncül bir yaklaşımla, kurumsal yatırımcıların portföy yönetimini ve tasarruf havuzunu büyütmeli, bu çaba desteklenmelidir” denildi.