İç piyasadaki durgunluğa karşı ‘uzun taksit’ talebi

Fiyat hareketliliği nedeniyle peş peşe gelen zamlar, bunun yanında zayıflayan alım gücü iç piyasayı iyice durgunlaştırırken, taksit sınırlamasına takılan sektörler, çıkışı vadelerin uzatılmasında görüyor. DÜNYA’ya açıklamalarda bulunan mobilya, beyaz eşya ve kuyumculuk sektörü temsilcileri taksit sayılarının artırılmasıyla hem vatandaşın, hem de sektör temsilcilerinin elinin rahatlayacağını savunuyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) 1 Temmuz 2021’de yürürlüğe koyduğu kararı ile basılı ve külçe halinde olmayan kuyumla ilgili harcamalarda taksit sayısı 6 aydan 3 aya, mobilya ve beyaz eşya alımında 12 aydan 9 aya, televizyon alımında fiyatı 5 bin TL ve üzerinde olanlar için de taksit 9 aydan 4 aya indirilmişti.

Mobilyada taksit sayısı 18 olsun

Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, sektörde tüketici fiyatlarına henüz bir zam gelmese de, üretici fiyatlarında artışın hala devam ettiğini, hammadde ve ara mamulde net fiyat alamadıklarını, oynaklığın hala devam ettiğini aktardı. Özellikle son günlerdeki döviz hareketliliğin mobilya satışlarını önemli ölçüde düşürdüğünü kaydeden Güleç, “Mağazalarımız masraflarını çıkaramamakla karşı karşıya. Vatandaş mağazaları dolaşmıyor. Kasım ve aralık da böyle giderse, yılı adet bazında satışlarda yüzde 15 gerileyerek kapatacağız” dedi. Bu noktada taksitli satışın önemine dikkat çeken Güleç, “Ortalama 10 yıl kullanılmak üzere alınan mobilyada 9 taksit gerçekten çok az. Sektör olarak taksit sayısının en az 18 ‘e çıkarılmasını bekliyoruz. Vatandaş tatilini bile daha uzun taksitle alabiliyorken bu talebimizi çok yerinde buluyoruz. Piyasadaki durgunluk da bu şekilde aşılabilir, tüketici de rahatlar. Aynı zamanda taksitli satış finansman anlamında da sektörü rahatlatır, kimse senet riskine girmez” ifadelerini kullandı. Güleç, artan maliyetler nedeniyle önümüzdeki yıl mobilya fiyatlarına en az yüzde 50 zam geleceğini de sözlerine ekledi.

Beyaz eşyacılar kampanyaya hazırlanıyor

Dayanıklı Tüketim ve Beyaz Eşya Perakendecileri Derneği (BEYPER) Başkanı Ali Yıldız da, beyaz eşya fiyatlarına henüz döviz artışı kadar bir zam yapılmasa da, yükselen fiyatlar karşısında zayıflayan alım gücünü, taksit sayısını artırarak güçlendirmenin gerekli olduğunu dile getirdi. Düğün salonlarının çoğunun şimdiden ağustos ayına kadar dolu olduğuna dikkat çeken Yıldız, evlenecek vatandaşların kısa vadede 30-40 bin TL’yi ödemesinin kolay olmayacağını, bu vatandaşların da desteklenmesi için taksit sayısının artırılmasının gerekli olduğunu savundu. Yıldız, beyaz eşyada taksit sayısının 24 ya da 36 aya kadar çıkarılmasını beklediklerine dikkat çekerek, aynı zamanda ÖTV’nin de yeniden bir süreliğine kaldırılmasının önemli olacağını vurguladı. Yıldız ayrıca, beyaz eşya üreticilerinin aralık ayında enflasyonla mücadele kampanyaları başlatacağına dair firmalardan bildirimler aldıklarını, fiyatların bir miktar geriye çekilerek piyasanın hareketlendirilmesinin hedeflendiğini ifade etti. Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) verilerine göre, iç pazarda beyaz eşya satışları ekimde dört ana ürün bazında yüzde 11 düşüşle 552 bin 3 adet olmuştu.

Altın almaya değil satmaya geliyorlar

İstanbul Kuyumcular Odası (İKO) Başkanı Mustafa Atayık, ekonomideki gelişmeler ve değişimlerden ilk etkilenen ve en son toparlanan sektörün her zaman kuyumculuk olduğunu belirterek, döviz ve altındaki son gelişmelerin ve enflasyondaki beklenmedik artışların sektörü negatif etkilediğini kaydetti. Geçen hafta yaşanan döviz hareketliliği sonrası satışların neredeyse bıçak gibi kesildiğini, kuyumcuların altın takı ve mücevher satışlarının yüzde 60-70 oranında azaldığını kaydeden Atayık, “Kuyumcularımızdaki tek hareketlilik altınını bozmak için gelen müşterilerden, yani hurda dönüşlerinden oluşuyor. Yatırım için altın alım satımı, üretimleriyle istihdam sağlayan ihracatıyla döviz kazandıran sektörümüzdeki payı, yüzde 2-3 bile değil. İnsanlarımız, altın almaya değil, satmaya geliyor. Meslektaşlarımız, böyle zamanlarda sattıkları altınların yerine ani fiyat hareketliliği nedeniyle çoğu zaman yenisini bile alıp koyamıyor” diye konuştu. Mevcut şartlarda taksitli satışın, özellikle altın takı ve mücevher gibi fiyatı sürekli yükselen kalemler için hayati öneme sahip olduğunu vurgulayan Atayık, sözlerini şöyle sürdürdü: “Vatandaşın alım gücü düşünce taksitli satışlar, kuyumcularımız için daha anlamlı hale geldi. Kuyumculukta 8 olan taksit, önce 6’ya ardından 3’e düşürüldü. İç piyasadaki hareketliliğin oluşması için kuyumculukta yatırım dışındaki altın takı ve mücevher satışlarındaki taksit oranının 8’e çıkarılmasını talep ediyoruz.”

TESK: Taksit alım gücünü yükseltecek

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken de ekonomide canlılığı sağlamak için taksit sayısının artırılması gerektiğini söyledi. Palandöken, bu yıl kredi kartına taksit sayısının mobilya ve beyaz eşyada 12 aydan 9 aya indirildiğini, televizyon alımında ise 5 bin lira ve üzerindeki fiyatlarda 4 ay taksit imkanı sağlandığını anımsattı. Kasım ayında birçok ürün grubunda gerek e-ticaret gerek perakende dükkan satışlarında indirimler gerçekleşmesine rağmen, fiyatlarda önemli ölçüde artış olduğunu belirten Palandöken, şunları kaydetti: “Eşyasını yenilemek isteyen, hediye almak isteyen, yeni evlenecek olanlar gibi birçok vatandaşımız alacağını ertelemeden, daha kolay ödeme şekli sağlanmalı. Bu nedenle vatandaşlara daha kolaylaştırıcı bir adım atmak için taksit sayısında sınırlama olan beyaz eşya, altın, mobilya, teknolojik ürünler, elektronik ürünlerde taksit sayısı artırılmalı. Ekonomik anlamda daha uzun vadeye yayılan ödemeler her kesimi rahatlatacaktır.”

Taksit telefonda klonlamayı da engelleyecek

Sektörde stoklarla çalışıldığı için döviz kurundaki yükselmeleri, tüketiciye anında yansıtmadıklarını söyleyen Mobil İletişim Araçları Ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD), “Ancak cep telefonlarında stok seviyesi çok çok azaldı. Tedarik sorunu, dövizdeki dalgalanmalar ile birlikte daha da artacak. Bu da fiyatlara zam olarak yansıyacak. Tüketiciler kayıtdışılığa yönelecek. Klonlamayı da çözemediğimiz için klonlama sayısı daha da artacak. Bayilerimizle birlikte 180 bin istihdam sağlıyoruz. Önemli bir sektörüz. Cep telefonlarında taksitin esnetilmesi bir çözüm. 2018 yılında dolar 4,75 TL iken yapılmıştı taksit limiti. Cep telefonlarına 3 bin 500 liralık limit konulmuştu. Bugün geldiğimiz noktada bu rakamın altında pek telefon kalmadı. Taksit kolaylığı gerekiyor. Öte yandan vergi indirimi de yapılması gerekir. Cep telefonlarından daha az vergi ile daha çok vergi geliri kazanabilir Türkiye. Kayıt dışılık devlete de zarar veriyor” dedi.