Bakan Dönmez: Yerli otoda nadir toprak elementleri kullanılacak

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, nadir toprak elementlerinin (NTE) günlük hayatta birçok alanda kullanıldığını belirterek, “Savunma sanayisinde füze rampalarında, MR cihazlarında, otomotiv sektöründe, dijital kameralarda, cep telefonlarında ve gece görüş kameralarında yine NTE kullanılıyor. Hatta yerli otomobilimizde de NTE kullanılacak.” dedi.

Dönmez, yaptığı yazılı açıklamada, nadir toprak elemelerine yönelik laboratuvarda önemli başarılar elde edildiğini bildirdi. Bakan Dönmez, “Nadir toprak elementlerini ayrıştırmadan önce elde edilen gelir düşüktü ama bunu ayrıştırdığınızda değeri çok daha büyük oluyor. Örneğin yüzde 99’un üzerinde saflaştırdığınızda, tonunu 200 bin dolara satabiliyorsunuz ama bunu ayrıştırmadan satarsanız 1 dolar gibi düşük bir fiyata satıyorsunuz. Biz Türkiye olarak artık uç ürün üretiyoruz. Artık tonda 200 bin dolara kadar gelir elde edeceğiz” dedi.

Cevher zenginleştirme, metalürji, kimya ve analiz konularında uzman personelden oluşan ekibin 2 yıllık çalışmasıyla Türkiye’de bir ilkin gerçekleştirildiğini belirten Dönmez, “Çalışmayla laboratuvar ölçeğinde, yüzde 99’un da üzerinde saflıkta seryum, lantanyum, neodimyum, paraseodmiyum, uranyum, toryum ve ağır nadir toprak oksitler kazanıldı. Artık milli know-how ortaya koyan bu çalışmadan sonra bakanlığımızın koordinasyonunda pilot veya endüstriyel çapta tesis kurmayı hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı.

NTE ayrıştırıldığında değeri daha da artıyor

Söz konusu tesiste üretilecek NTE ile artık uç ürün üretimine başlanacağını bildiren Dönmez, şunları kaydetti: “NTE’yi ayrıştırmadan önce elde edilen gelir düşüktü ama bunu ayrıştırdığınızda değeri çok daha büyük oluyor. Örneğin yüzde 99’un üzerinde saflaştırdığınızda, tonunu 200 bin dolara satabiliyorsunuz ama bunu ayrıştırmadan satarsanız 1 dolar gibi düşük bir fiyata satıyorsunuz. NTE içinde günlük hayatımızda kullanılan birçok malzeme mevcut. Savunma sanayisinde füze rampalarında, MR cihazlarında, otomotiv sektöründe, dijital kameralarda, cep telefonlarında ve gece görüş kameralarında yine NTE kullanılıyor. Hatta yerli otomobilimizde de NTE kullanılacak. Biz Türkiye olarak artık uç ürün üretiyoruz. Artık tonda 200 bin dolara kadar gelir elde edeceğiz.”

13 farklı NTE tespit edildi

Bakan Dönmez, Türkiye’de NTE yataklarının Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün (MTA) kontrolünde olduğunu belirterek, “Özellikle Eskişehir Sivrihisar bölgesinde bulunan florit, barit, uranyum ve toryum içeren kompleks yatak, hali hazırda MTA verilerine göre 30 milyon tonla en önemli NTE kaynağı olarak biliniyor. Son yıllarda yapılan aramacılık faaliyetleriyle de Malatya Kuluncak yöresinde yeni bir yatak ortaya çıkarıldı. 13 farklı NTE’nin ülkemizde var olduğunu tespit ettik” ifadelerini kullandı. Çin’in NTE’yi değerlendirme noktasında dünyada ilk sırada yer aldığını belirten Dönmez, şu bilgileri verdi: “Yılda ortalama 125 bin ton olan NTE üretim miktarının yüzde 80’i Çin tarafından gerçekleştiriliyor. Çin ile birlikte üretimde Brezilya, Japonya, ABD, Malezya ve Hindistan da dünyada söz sahibi ülkeler durumunda.”