Şeker krizi ithalat yoluyla çözüldü

Gıda sanayisinde geçtiğimiz günlerde yaşanan şeker krizi, dövizdeki geri çekilmeyle birlikte çözüldü. Ancak çözüm, iç piyasadaki sorunların düzeltilmesiyle değil, doların düşmesi sonucunda ithalatın daha cazip hale gelmesiyle gerçekleşti. Bugünkü kura göre ithal edilen 50 kilogramlık şekerin çuval fiyatı 345 TL’ye gelirken, iç piyasadaki özel sektör şeker fiyatının 410-425 TL bandında olduğu belirtildi. Türkşeker’in 265 TL ile halen çok cazip olan fiyatına karşın bu kanaldan yeterli ürün temin edemediklerini söyleyen gıda üreticileri, dövizin düşmesi sonucunda ithalatın daha rahat bir tedarik yönetimi olduğunu vurguladı. Ancak yaşanan bu gelişmelere geçmeden önce, 16 Aralık tarihinde DÜNYA’da gündeme getirdiğimiz ‘şeker krizi’ haberinin özetine bakmakta fayda var. Dolar-Euro’nun hızla yükselmeye başladığı o günlerde, şekerde hem tedarik hem de fiyat krizi çıkmıştı. Devlete bağlı Türkşeker’in üreticiye hem yeterli ürün vermediğini, hem de teslimat süresini 15-20 güne çıkardığını söyleyen gıda üreticileri, “Özel şeker fabrikaları da devletten yüzde 30 daha pahalıya satış yapıyor. Ya Türkşeker bize yeterli ürün versin, ya da özellerin fiyatına müdahale edilsin” demişti. Üretimde alarm zilleri çalmaya başladığı belirtilmişti.

İthalat daha cazip hale geldi

Hükümetin devreye aldığı ekonomik tedbirlerin açıklanmasından önce, 480-500 TL bandına kadar çıkan özel sektör şeker fiyatları, kurdaki gevşemeyle birlikte önce 430-450, bugünlerde ise 410-425 TL bandına kadar geriledi. Ancak fiyatların halen beklenen seviyeden yüksek olması nedeniyle, şu anda ithalatın daha cazip ve kolay olduğunu söyleyen gıda sanayicileri, bugünlerde yurt dışıyla bağlantılar yapmaya başladı. Türkiye’nin önde gelen şekerleme ve çikolata ihracatçı firmalarından Tayaş Gıda’nın Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Kazım Taycı, şeker tedarikindeki sıkıntıyı, dövizdeki geri çekilmeyle birlikte ithalatın devreye girmesi sonucunda aştıklarını açıkladı. Taycı, “İhracat yapmak üzere ithal şeker getirme kararı aldık, siparişimizi verdik. Şekerin, fabrikadan çıkıp gemiyle biz gelme süresi biraz uzun olacak. Şubatın ikinci yarısında teslim alacağız ama şubat dahil, mart ve nisan aylarının şeker tedarikini yapmış olacağız. Üretim için önümüzü bu şekilde gördük” dedi. Çuvalı 265 TL ile Türkşeker’in halen en cazip fiyatı sunduğunu ama bu kanaldan yeterli ürünü alamadıklarını vurgulayan Taycı, özel sektör şeker fiyatları ile ithalat rakamlarını ise şöyle açıkladı: “Şu anda ithal şekerin her şey dahil depomuza teslim ton fiyatı 600 dolar. 50 kilogramlık çuval fiyatı ise dolar kurunu 11.30’dan alırsak 345 TL’ye geliyor. Özel sektör fiyatları ise çuvalda 410-425 TL bandında. Yani ithalat şu anda daha cazip hale geldi.” Peki şeker nereden ithal ediliyor? Taycı, son yapmış oldukları anlaşmayla şekerin Fas’tan geldiğini söylüyor ve ekliyor: “Genellikle Fas, Cezayir, çok az bir miktar Ukrayna ve zaman zaman Fransa’dan gelir.”

‘Yüzde 25-30’luk makas geri gelebilir’

Kazım Taycı, gıda sanayisinde faaliyet gösteren üreticilerin, son bir yıldır şeker ithalatı yapmadığını söyledi. Bunun nedeninin de, yurt içindeki fiyatların daha cazip olmasından kaynakladığını açıklayan Taycı, “Türkiye’de uzun yıllardan beri yurt içindeki şeker fiyatları dünya borsasının hep üzerindeydi. Her zaman ithal şekerle yurtiçi şeker fiyatı arasında yüzde 25-30’luk makas vardı. İthalat daha uygundu. Ancak son bir yıldır ilk defa Türkiye şeker fabrikalarının fiyatları, ithal şekerin altına düşmüştü. Piyasayı regüle etme amaçlı fiyatlar üzerinde bir baskı vardı. Fakat, döviz kurundaki artışla birlikte yurt içi fiyatları yine çok yükseldi. Ben bu yüzde 30’luk makasın yine devrede olacağını düşünüyorum. Yani ithalat daha uygun olacak.”

Göksu: Fiyatlarda gevşeme bekliyoruz

Seyidoğlu Gıda Genel Müdürü ve aynı zamanda Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı olan Mehmet Göksu da, üretim için şeker ithalatına başladıklarını açıkladı. Devlet fabrikalarında çuval fiyatı 265 TL olan şekerin halen 15 günde bir kamyon verildiğini söyleyen Göksu, “Her üreticiye 15 günde 1 kamyon şeker veriliyor şu anda. 1 kamyonda 26 ton şeker var. Elbette bu miktar bize yetmiyor. Özellerde de fiyat yüksek. Dolayısıyla ithalat iç piyasaya göre daha mantıklı oldu” diyor. Geçen hafta 485 TL bandında olan özel sektör fiyatlarının düşmeye başladığını, iç piyasada ithalata yönelim artarsa düşecek olan talebe karşı fiyatların daha da aşağı çekilebileceğini belirten Göksu, “İhracat amaçlı ithalat yaptığımız için bu C kotası kapsamına giriyor. Devlet, C şekerine de bir kota veriyor. C şekeriyle ne kadar ihracat yaparsak ona göre kotamız var. Bu kapsamda üretim planlamamızı yapıyoruz” dedi.